De Ronde van Nederland wilde ik in het najaar van 2020 fietsen, maar het liep anders. Dat verhaal staat hier. Ik ga ‘m nog steeds fietsen, maar een andere keer. Als dat zover is krijgt deze pagina een vervolg, tot die tijd laat ik de voorbereiding op de tocht hier staan – wellicht heb je er wat aan.

Stel…

Stel dat fietsen in het buitenland even niet kan. Stel. Dan zou je een meerdaagse tocht door Nederland kunnen fietsen. Wanneer ik ga zoeken heb ik dat rondje door Nederland veel sneller gevonden dan ik verwachtte, sneller en eenvoudiger. In een reactie op de pagina over m’n nieuwe ligfiets noemde iemand al eens de ‘ronde van Nederland’. Google vindt ‘m direct: het Landelijk Fietsplatform, de organisatie die de langeafstand-fietsroutes (LF’s) uitzet, beheert en publiceert heeft ook de Ronde van Nederland bedacht. Dat zijn aan elkaar gelaste delen van zeven bestaande LF’s die samen een route langs (min of meer) de contouren van Nederland vormen.

Spannend

Niet veel later heb ik de tracks gedownload. Ik zie dat ik hele stukken van de route nog nooit eerder heb gefietst. Over de Zeeuwse en Zuid-Hollandse Deltawerken, langs het havengebied van Rotterdam, over grote stukken duinfietspad, over een deel van de Afsluitdijk (die ik grotendeels met een fietsbus moet doen), langs de Friese en Groningse kust, door de Drentse natuur. Volgens de website is de hele ronde (dus met geopende Afsluitdijk) in totaal 1385 kilometer. In tien dagen, want dat is hoe lang m’n herfsttocht gaat duren. Het bloed gaat weer stromen. De route is nieuw, zoveel kilometers in tien dagen is nieuw. En dan moet ik ook nog van Amersfoort naar Arnhem (waar ik de route start en eindig) fietsen en terug, zo’n 110 kilometer erbij. Dit gaat geen suf tochtje worden. Ik kan de slaap niet meteen vatten en fiets in gedachten al over de Oosterscheldekering en langs de Waddenzee, met alle spullen bij me. Het voelt spannend. Het voelt als een tocht die ik wil fietsen.

---

De voorbereiding

Eigenlijk had ik me voorgenomen geen routegidsen meer te kopen. Ik navigeer met gps-tracks, routegidsen dienen als voorpret. Omdat ik alles uit deze tocht wil halen ligt er een dag later toch een bubbelenvelop in de brievenbus.

Met de gids gaat de route leven. Een handzame ringband van (voor wie ‘m meeneemt) 317 grammen, met 48 fietskaarten van 1:100.000 met de ingetekende route. Elk kaartje heeft een tegenoverliggende pagina met de bezienswaardigheden op dat deel van de route. Gelukkig wordt die schaarse ruimte niet ingenomen door een routebeschrijving, waarover ik me in andere routegidsen blijf verwonderen. Ik heb in m’n jonge jaren (“nóg jonger?” Dankjewel lezer) regelmatig routes uitgezet en routeboekjes gemaakt. Hoe goed je het als routemaker ook doet, tekst laat altijd ruimte voor interpretaties die je niet had bedacht maar voor de fietser een eigen logica hebben. Ik heb me in de voorbereiding van de tocht naar Parijs rot gezocht naar hoe de route door een dorp liep (zodat ik de track kon controleren), want de routemaker had het over een ‘hoog gebouw’ dat ik op Google streetview met geen mogelijkheid kon vinden. Het bleek de al eerder genoemde ruïne te zijn van een kasteeltoren die het dorp zo domineerde dat ik ‘m zelf nooit ‘een hoog gebouw’ zou noemen. Een routebeschrijving krijgt een absoluutheid die zich tegen ‘m kan keren. Situaties veranderen, straatnaambordjes staan niet altijd op de plek waar je die straat in fietst en als je de draad kwijt bent moet je alsnog terug naar de kaart. Met een routebeschrijving wordt fietsen puzzelen, wat ik zelf niet nuttig vind als er ook kaarten en tracks zijn. Ten points for Ronde van Nederland.

Veerponten

De gids geeft de voorpret waar ik op hoopte en veel informatie die ik niet meer hoef op te zoeken. De kaartjes hebben een schaal die wat klein is voor kaartlezen, maar zijn voor het overzicht prima. Ze hebben een prettig kleurgebruik en zijn voorzien van ingetekende knooppunten en aansluitende LF’s.

Toch mis ik iets. De gids doet hetzelfde als de andere routegidsen die ik in de kast heb staan: ervan uitgaan dat je de tocht in het hoogseizoen of tijdens de randen daarvan fietst. Voor de samenstellers is dat dermate vanzelfsprekend dat ze het niet hebben over alternatieven op punten waar de route in de winter obstakels tegenkomt. Wanneer de Splügenpas (op de route naar Rome) door sneeuw gesloten is, adviseert Benjaminse met de trein te gaan. Terwijl je met 30 kilometer omfietsen een andere Alpenpas over kunt die ook van november tot en met april sneeuwvrij gehouden wordt. Bij de Ronde van Nederland is het niet de sneeuw, maar zijn het de veerponten op de route. Dat zijn er maar liefst tien. Het veer Blitterswijck – Wellerlooi vaart echter niet het hele jaar, maar alleen van april tot en met oktober. Een waarschuwing in die trant voor de winterfietsers had ik wel logisch gevonden. Velsen Zuid – Velsen Noord vaart overigens wel het hele jaar, de gids meldt dat die van half januari tot half december vaart. Wat niet ontbreekt (een echt pluspunt van de gids) zijn de vaartijden en een telefoonnummer voor elke veerpont op de route. Op één na: de veerpont Baarlo – Steyl. Het symbool staat op de kaart, maar het tekstkader ontbreekt, je zou ‘m kunnen missen in je planning. Wat dat laatste betreft: sommige ponten varen niet elke dag of (Millingen aan de Rijn – Pannerden) maar een paar keer per dag. Met mijn ervaring op de eerste dag naar Berlijn in het achterhoofd (ahum) maak ik een lijst met de vaartijden van die tien overtochten, zodat ik nergens de laatste overtocht van die dag mis. In oktober vaart in elk geval alles.

Extraatje?

Het kunnen downloaden van de tracks is een fijne service, maar de tracks zijn slordig. De gids beschrijft de route met de wijzers van de klok mee (rechtsom), maar de tracks zijn deels rechtsom en deels linksom. Ze omkeren is geen werk, maar dan gaan ze op plaatsen met gescheiden fietspad-richtingen tegen het verkeer in. Het interval waarmee de routepunten zijn gezet is groot, waardoor de grove tracks bochten in hoeken nemen of afsnijden. Met ‘slordig’ kan ik nog leven, maar wat ik storend vind is dat de tracks bij bepaalde bruggen de hoogteverschillen niet ‘zien’, zoals bij het voorbeeld van de Maasbrug tussen Maasbracht en Wessem. De track steekt daar zelfs de A2 over. Het lijkt wel alsof gps-tracks in de ogen van routemakers een extraatje zijn, waaraan fietsers weinig eisen stellen. Dat is niet meer anno nu. Velen, waaronder ikzelf, gebruiken tracks om te navigeren, niet als backup voor de gids of omdat ze te krenterig zijn om die te kopen. Een track heeft alleen nut als die klopt, niet als hij ongeveer klopt. Anders maak ik ze liever zelf. Sorry.

Kilometers

Dat laatste is wat ik doe. Ik start en eindig (net als de gids) in Arnhem – waar de route het dichtst bij Amersfoort ligt. Met de gids in de hand zet ik in BaseCamp de route opnieuw als gps-route uit (zie deze pagina voor het verschil tussen een route en een track), verdeeld in dagetappes die eindigen ter hoogte van (de afslag naar) een overnachtingsplek. Daarna zet ik ze om in tracks, die nu exact de route, de rijrichting en de weg volgen. Niet eens zoveel werk, en ik heb er tijdens de tocht veel gemak van. Ik weet nu ook hoeveel kilometers ik ga fietsen.

De hele route, inclusief het tot eind 2022 in 2025 voor fietsers afgesloten deel van de Afsluitdijk, is 1388 kilometer lang. De Afsluitdijk kom je over met een gratis fietsbus, die rijdt nu (oktober 2020) tussen het busstation in Den Oever en de parkeerplaats bij het Afsluitdijk Wadden Center in Kornwerderzand (en terug). Dat busgedeelte haalt 26 kilometer van de route. Het stuk tot Arnhem fiets ik als proloog in de avond vóór de start. In de tien dagen van de tocht fiets ik de route, het stuk terug naar Amersfoort en wat kilometers tussen route en overnachtingsplekken, samen 1430 kilometer. Ik ga beslist iets nieuws doen.