De Ronde van Nederland wilde ik in het najaar van 2020 fietsen, maar het liep anders. Dat verhaal staat hier. Ik ga ‘m nog steeds fietsen, maar een andere keer. Als dat zover is krijgt deze pagina een vervolg, tot die tijd laat ik de voorbereiding op de tocht hier staan – wellicht heb je er wat aan.

Stel…

Stel dat je fietsen in het buitenland even teveel gedoe vindt. Bij klassiekers als naar Rome, de Middellandse Zee of Parijs moet je altijd een vorm van vervoer terug (of heen) regelen. Stel, simpelweg, dat je gewoon nog niet uitgekeken bent op het land waarin je woont (of op de buren, welkom Belgische lezers). Dan zou je een meerdaagse tocht door Nederland kunnen fietsen. Wanneer ik ga zoeken heb ik dat rondje door Nederland veel sneller gevonden dan ik verwachtte, sneller en eenvoudiger. In een reactie op de pagina over m’n nieuwe ligfiets noemde iemand al eens de ‘ronde van Nederland’. Google vindt ‘m meteen: het Fietsplatform, de organisatie die de langeafstand-fietsroutes (LF’s) beheert en publiceert heeft ook de Ronde van Nederland bedacht. Dat zijn met elkaar verbonden delen van zeven bestaande LF’s die samen een route langs (min of meer) de contouren van Nederland vormen.

Spannend

Ik download de track en zie dat ik hele stukken van de route nog nooit heb gefietst. Over de Zeeuwse en Zuid-Hollandse Deltawerken, langs het havengebied van Rotterdam, over grote stukken duinfietspad, over de Afsluitdijk (die ik voor een deel met een fietsbus moet doen), langs de Friese en Groningse kust, door de Drentse natuur. Volgens de website is de hele ronde (dus met geopende Afsluitdijk) in totaal (stand: oktober 2024) 1373 kilometer. Het bloed gaat weer stromen. De route is nieuw, zoveel kilometers in eigen land is nieuw. Geen suf tochtje, oh nee. Ik kan de slaap niet meteen vatten en fiets in gedachten al over de Oosterscheldekering en langs de Waddenzee, met alle spullen bij me. Het voelt spannend. Het voelt als een tocht die ik wil fietsen.

---

De voorbereiding

Noot: onderstaande tekst gaat over de routegids zoals ik die in 2020 heb gekocht, destijds de recentste editie. Bij recentere edities kan bepaalde informatie niet meer van toepassing zijn.

Eigenlijk had ik me voorgenomen geen routegidsen meer te kopen. Ik navigeer met gps-tracks, routegidsen dienen als voorpret. Omdat ik alles uit deze tocht wil halen ligt er een dag later toch een bubbelenvelop in de brievenbus.

Met de gids gaat de route leven. Een handzame ringband van (voor wie ‘m meeneemt) 317 grammen, met 48 fietskaarten van 1:100.000 met de ingetekende route. Elk kaartje heeft een tegenoverliggende pagina met de bezienswaardigheden op dat deel van de route. Gelukkig wordt die schaarse ruimte niet ingenomen door een routebeschrijving, waarover ik me in andere routegidsen blijf verwonderen.

Ik heb in m’n jonge jaren (nóg jonger? Dankjewel lezer) regelmatig routes uitgezet (voor hikes, meerdaagse rugzaktochten voor scouts) en routebeschrijvingen gemaakt. Hoe goed je het als routemaker ook denkt te doen, tekst laat altijd ruimte voor interpretaties die je niet had bedacht maar voor de fietser een eigen logica hebben. Zo heb ik me in de voorbereiding van de tocht naar Parijs rot gezocht naar hoe de route door Montépilloy liep (zodat ik de track kon controleren), want de routemaker had het over een ‘hoog gebouw’ dat ik op Google Street View met geen mogelijkheid kon vinden. Het bleek de eerder in de gids genoemde ruïne te zijn van een kasteeltoren, de donjon, die het dorp zo domineerde dat ik ‘m zelf nooit een ‘hoog gebouw’ zou noemen. Een routebeschrijving krijgt een absoluutheid die zich tegen ‘m kan keren. Situaties veranderen, straatnaambordjes staan niet altijd op de plek waar je die straat in fietst en als je de draad kwijt bent moet je alsnog terug naar de kaart. Met een routebeschrijving wordt fietsen puzzelen, wat ik zelf niet nuttig vind als er ook kaarten en tracks zijn. Ten points for Ronde van Nederland.

Veerponten

De gids geeft de voorpret waar ik op hoopte en veel informatie die ik niet meer hoef op te zoeken. De kaartjes hebben een schaal die wat klein is voor kaartlezen, maar zijn voor het overzicht prima. Ze hebben een prettig kleurgebruik en zijn voorzien van ingetekende knooppunten en aansluitende LF’s.

Toch mis ik iets. De gids  doet hetzelfde als de andere routegidsen die ik in de kast heb staan: ervan uitgaan dat je de tocht in het hoogseizoen of tijdens de randen daarvan fietst. Voor de samenstellers is dat dermate vanzelfsprekend dat ze het niet hebben over alternatieven op punten waar de route in de winter obstakels tegenkomt. Wanneer de Splügenpas (op de route naar Rome) door sneeuw gesloten is, adviseert Benjaminse met de trein te gaan. Terwijl je met 30 kilometer omfietsen een andere Alpenpas over kunt die ook van november tot en met april sneeuwvrij gehouden wordt. Bij de Ronde van Nederland is het niet de sneeuw, maar zijn het de veerponten op de route. Dat zijn er maar liefst tien. Het veer Blitterswijck – Wellerlooi vaart echter niet het hele jaar, maar alleen van april tot en met oktober. Een waarschuwing in die trant voor de winterfietsers had ik wel logisch gevonden. Velsen Zuid – Velsen Noord vaart overigens wel het hele jaar, de gids meldt dat die van half januari tot half december vaart. Wat niet ontbreekt (beslist een pluspunt van de gids) zijn de vaartijden en een telefoonnummer voor elke veerpont op de route. Op één na: de veerpont Baarlo – Steyl. Het symbool staat op de kaart, maar het tekstkader ontbreekt, je zou ‘m kunnen missen in je planning. Wat dat laatste betreft: sommige ponten varen niet elke dag of (Millingen aan de Rijn – Pannerden) maar een paar keer per dag. Met mijn ervaring op de eerste dag naar Berlijn in het achterhoofd (ahum) maak ik een lijst met de vaartijden van die tien overtochten, zodat ik nergens de laatste overtocht van die dag mis. In oktober vaart in elk geval alles.

Kanttekeningen

Het onderstaande is gebaseerd op de track zoals ik die in oktober 2024 heb gedownload.

Het kunnen downloaden van de tracks is een fijne service, met een paar kanttekeningen. De gids beschrijft de route met de wijzers van de klok mee (rechtsom), de track gaat linksom. Omkeren (met bijvoorbeeld BaseCamp, gratis programma, geen account nodig) is weinig werk, maar dan gaan ze op plaatsen met gescheiden fietspad-richtingen tegen het verkeer in. Het interval waarmee de routepunten zijn gezet is groot, waardoor de track grof is en hij krommingen en bochten niet altijd meeneemt. Vermoedelijk wil de track-maker het aantal routepunten niet groter maken dan de 14096 die de track rijk is, maar die track kun je toch niet in één keer in je gps laden. Garmin gps-en kunnen geen tracks aan die langer zijn dan 320 km (200 mijl), dus knippen (kan ook met BaseCamp) moet je sowieso. Door kortere tracks aan te bieden (de makers van de Groene weg naar de Middellandse Zee doen dat bijvoorbeeld goed) kun je die tracks nauwkeuriger maken, met meer routepunten. Ik zie ook dat een eerdere fout in de track ter hoogte van Maasbracht in de 2024-versie (maar misschien al eerder) is gecorrigeerd.

Kilometers

De hele route, inclusief de tot eind 2022 en met 2025 voor fietsers afgesloten delen van de Afsluitdijk, is 1373 kilometer lang. Het fietspad over de Afsluitdijk en langs de Waddenzee is sinds juni 2024 weer grotendeels open, maar over de sluizen bij Den Oever en Kornwerderzand ligt nog geen fietspad. Daar moet je nog steeds de gratis fietsbus nemen.